FDI thúc đẩy tăng trưởng xanh ở Việt Nam14/01/2025
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã trở thành động lực thúc đẩy các nỗ lực của Việt Nam nhằm đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững, tập trung đáng kể vào năng lượng tái tạo, sản xuất sạch và công nghệ môi trường. Sức hấp dẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư quốc tế đang tìm kiếm các dự án thân thiện với môi trường ngày càng tăng do cam kết của chính phủ đối với các sáng kiến xanh và các chính sách thuận lợi. Bài viết này phân tích làn sóng FDI đổ vào nền kinh tế xanh của Việt Nam, xem xét tác động của nó đối với chuyển giao công nghệ, tạo việc làm và tăng trưởng kinh tế bền vững, đồng thời so sánh tiến trình của Việt Nam với các nước láng giềng.
FDI tăng trong năng lượng tái tạo
Việt Nam đã chứng kiến dòng vốn FDI đáng kể đổ vào các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Các nhà đầu tư từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh châu Âu đang dẫn đầu trong việc tài trợ cho các dự án năng lượng quy mô lớn trên cả nước. Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, các dự án năng lượng tái tạo đã thu hút hàng tỷ đô la FDI trong những năm gần đây, đặc biệt là ở các tỉnh như Bình Thuận và Ninh Thuận, nơi là địa điểm lý tưởng cho các trang trại năng lượng mặt trời và gió. Từ năm 2015 đến năm 2022, Việt Nam đã thu hút 106,8 tỷ đô la đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, đứng thứ hai trong số các nền kinh tế đang phát triển trên toàn thế giới.
Tác động của những khoản đầu tư này không chỉ dừng lại ở lợi nhuận kinh tế. Dòng vốn đổ vào năng lượng tái tạo cho phép chuyển giao công nghệ, cho phép Việt Nam tiếp cận các công nghệ tiên tiến giúp cải thiện hiệu quả và giảm chi phí. Việc chuyển giao công nghệ này đẩy nhanh quá trình hướng tới nền kinh tế carbon thấp của Việt Nam, giúp năng lượng tái tạo dễ tiếp cận và giá cả phải chăng hơn đối với các doanh nghiệp và hộ gia đình trong nước.
Sản xuất sạch và công nghệ môi trường
Ngoài năng lượng tái tạo, sản xuất sạch và công nghệ môi trường đang thu hút đầu tư nước ngoài đáng kể. Nhận thấy sự chuyển dịch toàn cầu sang sản xuất thân thiện với môi trường, nhiều tập đoàn đa quốc gia đang thành lập các cơ sở sản xuất bền vững tại Việt Nam. Các công ty như Samsung và LG đang kết hợp các công nghệ tiết kiệm năng lượng và các biện pháp giảm phát thải trong các nhà máy của họ, nêu gương cho các nhà sản xuất trong nước và thúc đẩy sự chuyển dịch toàn ngành sang các hoạt động xanh hơn.
Công nghệ môi trường, đặc biệt là trong quản lý chất thải và xử lý nước, là một lĩnh vực khác nhận được FDI đáng kể. Ví dụ, Nhật Bản đã đầu tư vào các dự án chuyển đổi chất thải thành năng lượng của Việt Nam, giúp giải quyết những thách thức ngày càng tăng về quản lý chất thải tại các trung tâm đô thị. Các dự án này không chỉ giải quyết các vấn đề môi trường quan trọng mà còn hỗ trợ các nỗ lực của Việt Nam nhằm xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, nơi các vật liệu thải được giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế.
Tác động tích cực của FDI đối với việc làm xanh và tăng trưởng kinh tế
Một trong những lợi ích đáng kể của FDI trong các dự án xanh là tạo việc làm. Đầu tư xanh dẫn đến sự phát triển của "việc làm xanh" góp phần bảo vệ môi trường, từ việc làm trong sản xuất tấm pin mặt trời đến các vị trí trong nông nghiệp bền vững. Theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), các sáng kiến xanh tại Việt Nam dự kiến sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm mới hàng năm. Khi các nhà máy năng lượng tái tạo, cơ sở sản xuất thân thiện với môi trường và các dự án quản lý chất thải mở rộng, nhu cầu về lao động có tay nghề cũng tăng theo, tạo ra cơ hội cho lực lượng lao động địa phương.
FDI cũng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững bằng cách tăng khả năng phục hồi kinh tế của đất nước. Các dự án xanh ít bị ảnh hưởng bởi biến động giá nhiên liệu hóa thạch và việc tập trung vào các nguồn tài nguyên tái tạo cho phép Việt Nam giảm sự phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu. Sự thay đổi này củng cố sự ổn định kinh tế của đất nước và hỗ trợ tăng trưởng dài hạn phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững về môi trường.
Phân tích so sánh: Việt Nam so với các nước trong khu vực
So với các quốc gia Đông Nam Á khác, Việt Nam đã chủ động thu hút FDI cho các dự án xanh, vượt qua các quốc gia như Thái Lan và Malaysia về công suất năng lượng mặt trời. Ví dụ, ngành năng lượng mặt trời của Việt Nam đã tăng trưởng với tốc độ ấn tượng, đưa đất nước này trở thành một trong những quốc gia sản xuất năng lượng mặt trời hàng đầu châu Á. Trong khi các quốc gia khác trong khu vực cũng đang đầu tư vào các dự án xanh, các chính sách chủ động và ưu đãi đầu tư của Việt Nam mang lại cho nước này lợi thế cạnh tranh. Các ưu đãi của chính phủ, bao gồm giảm thuế, giảm tiền thuê đất và các điều khoản cho vay thuận lợi, giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho FDI xanh.
FDI đóng vai trò then chốt trong hành trình hướng tới phát triển bền vững của Việt Nam, cung cấp nguồn tài chính, công nghệ và chuyên môn cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng xanh. Thông qua đầu tư vào năng lượng tái tạo, sản xuất sạch và công nghệ môi trường, FDI hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) và thực hiện các cam kết của mình đối với các thỏa thuận khí hậu quốc tế như Thỏa thuận Paris. Khi Việt Nam tiếp tục cải thiện các chính sách thu hút đầu tư thân thiện với môi trường, FDI sẽ vẫn đóng vai trò thiết yếu trong việc giúp đất nước xây dựng nền kinh tế xanh và tương lai kiên cường.